Ontspannen, je positiever voelen en tegelijkertijd je immuunsysteem versterken? De nervus vagus doet het allemaal voor je!

De nervus vagus is de 10e hersenzenuw, ook wel DE zenuw van het zelfhelend vermogen van het lichaam. Dat hij zo wordt genoemd heeft te maken met het feit dat hij zo lang is en door een groot deel van het lichaam loopt en met name door zijn functie.

De nervus vagus begint in de hersenstam en loopt via de oren, langs beide kanten van de nek. Hij innerveert de luchtpijp, de slokdarm, de longen, het hart, de maag, de milt, de pancreas en de rest van het spijsverteringskanaal.

Het is aangetoond dat de nervus vagus stoffen afscheidt die helpen om het immuunsysteem te reguleren. Het immuunsysteem beschermt het lichaam tegen indringers zoals bacteriën, virussen en toxines.

Het autonome zenuwstelsel

Ons lichaam functioneert voor een belangrijk deel door ons autonome zenuwstelsel. De werking van de inwendige organen, de hartslag, het hormoonstelsel, de bloeddruk en de ademhaling worden hierdoor geregeld. Het werkt als het ware vanzelf, en wordt daarom autonoom genoemd.

Het autonome zenuwstelsel is onder te verdelen in een (ortho)sympathisch deel en een parasympathisch deel. Het sympathisch zenuwstelsel stuurt het lichaam aan als er zware lichamelijke inspanning nodig is of als er een stresssituatie is. Het geeft versnelling van je hartslag, je ademhaling en het remt je spijsvertering. In geval van stress activeert het je vecht, vlucht of bevries respons.

Het parasympathisch zenuwstelsel stuurt het lichaam aan als het moet herstellen en ontspannen. Je hartslag vertraagt, je ademhaling wordt rustiger en je spijsvertering wordt gestimuleerd. De nervus vagus kan dit parasympathische systeem activeren, waardoor je zelfhelende vermogen in werking treedt.

Wat kan hij nog meer?

De nervus vagus speelt ook een belangrijke rol bij het remmen van ontstekingen, het voorkomen van infecties en aandoeningen van het immuunsysteem, bij het verouderingsproces en het in balans komen van lichaam en geest. Hij bestuurt je stembanden en een deel van de keelspieren, en heeft invloed op je gehoor.

Uit het bovenstaande kun je dus concluderen dat het belangrijk is te weten hoe je de nervus vagus zo goed mogelijk kunt laten functioneren. Het activeren van de nervus vagus heeft bovendien niet alleen een positieve werking op je lichaam, maar ook op je stemming of je emoties. Dit is mede mogelijk door de link tussen de darm en het brein. Er is wetenschappelijk aangetoond dat de nervus vagus een grote rol speelt in de functie van neurotransmitters tussen de hersenen en de darm.

Hoe zorg je ervoor dat je nervus vagus wordt gestimuleerd? 

We bekijken een aantal mogelijkheden:

  • Osteopathie 🙂 Middels Osteopathische manuele technieken kan de nervus vagus positief worden beïnvloed. Dit kan aangetoond worden door de HRV te meten voor en na de behandeling.
  • Verbeteren van je Heart Rate Variability (HRV). Dit is het verschil in hartslag bij een in- of uitademing. Een gezonde HRV kenmerkt zich door een iets snellere hartslag als je inademt dan als je uitademt. Hoe dit bij jou zit, is te meten en zichtbaar te maken.
  • Blootstelling aan kou; je kunt hierbij denken aan koud (af)douchen of het nemen van een koud bad.
  • Controleer je ademhaling. Waarbij je langer uitademt dan dat je inademt. Maak hierbij gebruik van een lage buikademhaling (via je Ki punt: 2 vingers onder de navel).
  • Het luisteren naar bepaalde frequenties (binaural beats: tonen tussen de 1 en 30 Hz).
  • Zingen en neuriën activeren eveneens de nervus vagus.
  • Wandelen (bij voorkeur in een bosrijke omgeving).
  • Mediteren, yoga, tai chi, chi gong
  • Lachen en genieten van sociale contacten. De HRV gaat omhoog en je maakt het hormoon oxytocine aan.
  • Ontspanningsmassage en/of sauna bezoek.
  • Intermittent fasting.
  • Het nemen van suppletie, denk hierbij aan probiotica, vitamine D3&K2 en EPA/DHA. Er is aangetoond dat bacteriën in je darmen de nervus vagus kunnen activeren. Daarnaast is het voor je immuunsysteem goed om omega-3 vetzuren en zink te slikken, net als vitamine C, D3, K2 en selenium.
  • Sporten op een ‘gezonde’ manier. Dit stimuleert de nervus vagus, verlaagt je stress en verbetert je HRV. LET OP: als je te veel sport gaat je HRV omlaag. TE veel sporten vergt veel van je lichaam. Ook op immunologisch gebied, denk hierbij aan de afbraak van T-cellen ipv de opbouw van immuuncellen (zie afbeelding).

Je hoeft dit natuurlijk niet allemaal te doen. Kies iets uit wat bij jou past, al wil ik je wel adviseren geregeld ademhalingsoefeningen te doen. Je ademhaling heb je altijd bij je, dus je kunt het gemakkelijk toepassen. Daarnaast zou ik mensen willen adviseren om niet te hard van stapel te lopen op het gebied van voeding en sport. Een gezonde gebalanceerde  middenweg is meestal al een groot deel van de oplossing. Mocht je een beetje hulp nodig hebben op deze gebieden, neem gerust contact op voor een afspraak.