Zit geluk in de darm?

Zou het hebben van een kortdurende depressie, vanuit evolutionair oogpunt, een voordeel kunnen opleveren voor het lichaam?

Om antwoord te krijgen op deze vraag moeten we begrijpen dat er een mismatch is ontstaan in onze huidige omgeving en samenleving en in die van onze voorouders. Wetende dat we genetisch niets of nauwelijks verschillen van onze verre voorouders.

Toen en nu

De belangrijkste verschillen tussen toen en nu. Voeding: ons huidige eetpatroon bestaat grotendeels uit meer koolhydraten en steeds minder uit vitamines en mineralen.

Beweging: ten gevolge van onze sedentaire/passieve leefstijl bewegen we minder en leveren we in aan spiermassa. Nog niet te spreken over de eetmomenten in relatie tot beweging. Op het gebied van stress hebben we steeds vaker te kampen met chronische stress. Denk aan de te drukke tijdschema’s op een dag, de werkdruk wordt steeds hoger, financiële zorgen, het gezin bij elkaar houden enzovoorts.

We hebben gezien in de vorige blogs over het immuunsysteem en de oerdarm dat ‘ongezonde’ voeding en stress kunnen zorgen voor een doorlaatbaarheid van de darm barrière. Met als gevolg dat er lichaamsvreemde indringers in onze bloedbaan komen en ons immuunsysteem in actie moet komen om deze op te ruimen.

Bij een langdurige infiltratie van deze indringers spreken we van laaggradige ontstekingen. Dat wil zeggen dat via ons bloed ontstekingen kunnen ontstaan op verschillende plekken in ons lichaam, dus ook in ons brein. Dit is niet alleen een energie rovend proces voor ons immuunsysteem, wat ten koste gaat van andere lichaamssystemen. Dit is tevens een belangrijk aspect in de behandeling: de kraan moet eerst worden dicht gedraaid (het immuunsysteem moet overdag worden uitgezet), alvorens het lichaam doorgaat met het opruimen van deze toxische stoffen. Anders is het dweilen met de kraan open.

“Onderbuikgevoel”

Er zijn twee belangrijke stoffen die te maken hebben met stemming die voor het overgrote deel in de darm worden aangemaakt. Namelijk serotonine, uw ‘geluk’ hormoon en dopamine, uw ‘go’ hormoon. Deze hormonen worden op hun beurt gevoed door aminozuren. Tryptofaan is een voorbeeld van zo een aminozuur. Deze zorgt ervoor dat serotonine überhaupt kan worden aangemaakt in de darm. Al deze stofjes worden op hun beurt weer gevoed met bepaalde vitamines en mineralen, zoals vitamine D, B6, B12, foliumzuur, magnesium en nog veel meer.

Verstoorde darm barrière

Zoals gezegd hebben voeding en chronische stress een belangrijke impact op onze darm. Bij een kapotte barrière wilt het lichaam deze graag herstellen. Vanuit evolutionair oogpunt is dit ook erg wenselijk, want we willen niet de hele dag met een energievretend proces rondlopen als een geactiveerd immuunsysteem.

Om deze barrière te herstellen, zijn bepaalde stoffen nodig. Bouwstenen als het ware. Laat tryptofaan nou net een van deze bouwstenen zijn. L-Glutamine is nog zo’n bouwsteen en zo zijn er nog meer aminozuren die ons lichaam nodig heeft om helende werkzaamheden uit te voeren wanneer hierom gevraagd wordt.

Uit onderzoek blijkt dat tryptofaan, op het moment van een kapotte barrière, wordt ingezet door het lichaam om de kraan dicht te draaien. Dit heeft tot gevolg dat tryptofaan niet meer als voedingsbron naar uw geluk hormoon kan gaan.

Voordeel?

Wat is dan precies het voordeel van dit proces? Uw lichaam komt voor een keuze te staan. In tijden van oorlog moet het lichaam kiezen tussen enerzijds -geluk en een goede nachtrust- of anderzijds tussen het -helpen van uw immuunsysteem-. In dit geval wint het immuunsysteem omdat deze hoger in de pikorde staat om te overleven. Uw geluk en goede nachtrust komt later wel weer een keer aan de beurt. Op dat moment is deze keuze dus van levensbelang en levert het voor u een voordeel op: overleven.

En nu?

Het allerbelangrijkste is om uw immuunsysteem weer tot rust te brengen zodat de energie beter verdeeld wordt in het lichaam. In de blog over het immuunsysteem kunt u lezen hoe dit in zijn werk gaat.

In het kort

U kunt uw lichaam zien als een staat. Elk orgaansysteem staat voor een bepaald ministerie. Uw immuunsysteem is bijvoorbeeld het ministerie van defensie. Uw brein is cultuur en ontwikkeling. En uw spieren en botten zijn het ministerie van sport en welzijn. In tijden van oorlog is het logisch dat er meer geld (energie) naar defensie gaat. We willen als staat ten slotte deze strijd winnen.

Dat gaat dan even ten koste van cultuur en sport. Deze zijn in de strijd der overleving niet cruciaal. Echter moet je als staat niet eeuwig in oorlog willen blijven. Ergens moet de oorlog beëindigd worden zodat men weer in vrede en harmonie kan verder leven.

-Leo Pruimboom-.

 

Bronvermelding:

Wium-Andersen MK, Ørsted DD, [..], Nordestgaard BG. Elevated C-reactive protein levels, psychological distress, and depression in 73, 131 individuals. JAMA Psychiatry 2013; 70(2):176-84

Andrews, P. W., & Thomson, J. A., Jr., The bright side of being blue: Depression as an adaptation for analyzing complex problems. Psychological Review (2009), 116(3), 620-654.

Anne M. Minihane, Low-grade inflammation, diet composition and health: current research evidence and its translation, Br J Nutr. 2015 Oct 14; 114(7): 999–1012.